lic.piel. Aniela Gołębiewska
Spis treści:
- Co to jest utrata przytomności i omdlenie?
- Pierwsza pomoc w przypadku zaburzeń przytomności
- Dlaczego pozycja bezpieczna jest bezpieczna?
- Kiedy wezwać pogotowie w przypadku omdlenia a kiedy udać się do lekarza POZ?
Utrata przytomności wynika z zaburzenia funkcjonowania mózgu. Może być krótko lub długotrwała i spowodowana jest najczęściej problemami w układzie nerwowym, krążenia lub oddechowym. Do utraty przytomności dochodzi, gdy do mózgu nie docierają niezbędne dla jego pracy substancje jak tlen i glukoza, mózg się wtedy “wyłącza” i powoduje zaburzenia przytomności.
Co to jest utrata przytomności i omdlenie?
Osoba nieprzytomna nie reaguje na żadne bodźce: nie odpowie na pytanie „Co się stało?”, nie pojawi się żaden wyraz na twarzy czy dźwięk jako reakcje na potrząsanie za ramiona.
Omdlenie to utrata przytomności, która trwa poniżej 20 s., czyli bardzo krótko. Omdlenie może być reakcją na ból, głód, zmęczenie (w tym np. długie stanie), nagłą zmianę pozycji, stres, silne emocje. Osoba, która omdlała, odzyskuje przytomność praktycznie od razu po położeniu jej i jest z nią pełen kontakt w kilka chwil po zdarzeniu.
Pierwsza pomoc w przypadku zaburzeń przytomności
Pierwsza pomoc w przypadku zaburzeń przytomności zależy od momentu i stanu, w którym spotykamy osobę poszkodowaną. Można wyróżnić:
- Stan przedomdleniowy — osoba poszkodowana jeszcze nie straciła przytomności, ale jest blada, kręci jej się w głowie i deklaruje, że „zaraz zemdleje”
- Omdlenie — osunęła się na ziemię, przez chwilę nie było z nią kontaktu
- Nieprzytomna — nie reaguje na bodźce lub nie odzyskuje przytomności przez więcej niż 20 sekund po omdleniu
W stanie przedomdleniowym przede wszystkim chcesz zapobiec omdleniu. Objawy stanu przedomdleniowego to: bladość, zawroty głowy, nudności, uczucie „że zaraz zemdleje” i mroczki przed oczami. Takiej osobie należy:
- zapewnić dostęp do świeżego powietrza np. wyprowadzić z zatłoczonej sali
- rozluźnić uciskające ubranie
- zaproponować, żeby zrobiła przysiad lub kucnęła ze skrzyżowanymi nogami
- zachęcić do napinania mięśni ramion i nóg oraz pochylenia głowy
W przypadku omdlenia należy:
- Zadbać o to, żeby poszkodowany nie zrobił sobie krzywdy upadając. Najważniejsze jest chronić głowę przed urazem.
- Zapewnić dostęp do świeżego powietrza (wynieść z zatłoczonego pomieszczenia, rozgonić tłumu gapiów, otworzyć okna, poluzować ciasne ubrania)
- Ułożyć osobę poszkodowaną na plecach (można unieść nogi, ale nie jest to konieczne)
Po kilkunastu sekundach, osoba, która zemdlała powinna odzyskać przytomność i być w pełnym kontakcie. Można jej wtedy zaproponować wodę lub słodki posiłek.
WAŻNE! Jeśli osoba po omdleniu nie odzyskuje przytomności, traktuj ją jak osobę nieprzytomną i przeczytaj dalej co należy zrobić.
Gdy poszkodowany nie reaguje na bodźce, znaczy, że jest nieprzytomny. Należy wtedy krok po kroku:
- Po pierwsze: Sprawdzić oddech. Połóż osobę poszkodowaną na plecach, odchyl głowę do tyłu, pochyl swój policzek nad twarzą poszkodowanego i obserwuj ruch klatki piersiowej przez 10 s. Jeśli usłyszysz min. 2 oddechy,to znaczy, że poszkodowany oddycha.
- Po drugie: Zadzwoń na pogotowie
- Po trzecie: Jeśli osoba nieprzytomna oddycha, ułóż ją w pozycji bezpiecznej:
- Zdejmij okulary, wyjmij ostre przedmioty z kieszeni
- Rękę bliżej Ciebie podnieś do góry, tak żeby leżała pod kątem 90 st. w łokciu
- Rękę dalej od Ciebie połóż na policzku poszkodowanego od Twojej strony
- Zegnij w kolanie nogę dalej od Ciebie
- Chwytając za bark ręki z dłonią na policzku i biodro zgiętej nogi delikatnie przełóż poszkodowanego na bok, obracając go do siebie
- Popraw górną nogę tak, żeby była pod kątem prostym w biodrze i kolanie i podpierała poszkodowanego, leżąc na ziemi
- Odchyl głowę do tyłu, upewniając się że jego drogi oddechowe są drożne
- Regularnie sprawdzaj, czy poszkodowany oddycha prawidłowo
- Zmień bok, na którym leży poszkodowany co 15 min.
- Nie zostawiaj osoby poszkodowanej samej, chyba, że jest to konieczne, np. w celu udzielenia pierwszej pomocy innym poszkodowanym
WAŻNE! Jeśli osoba nieprzytomna nie oddycha — rozpocznij RKO.Kobiety w ciąży układamy w pozycji bezpiecznej na lewym boku i go nie zmieniamy. U pozostałych osób nie ma to znaczenia.
Kiedy wezwać pogotowie w przypadku omdlenia a kiedy udać się do lekarza POZ?
Możliwych przyczyn omdlenia jest bardzo dużo, od niegroźnych do bardzo niebezpiecznych dla życia i zdrowia, dlatego zawsze trzeba skonsultować się z lekarzem po takim zdarzeniu. Zwłaszcza jeśli jest to pierwszy epizod omdlenia w życiu danej osoby.
Pogotowie należy wezwać gdy:
- poszkodowany jest nieprzytomny lub nie odzyskuje szybko przytomności po omdleniu
- omdlenia się powtarzają
- doszło do urazu głowy podczas omdlenia
- do omdlenia doszło w pozycji siedzącej lub leżącej
W tym artykule przeczytasz dokładną listę stanów, które wymagają wezwania pogotowia ratunkowego, jazdy na SOR lub udania się do lekarza rodzinnego/NiŚOZ
Zadanie publiczne „#cisneklate – ratuję życie!. Szkolenia proobronne społeczeństwa #cisnerane” sfinansowane jest ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich NOWEFIO na lata 2021-2030