Fascynacja ludzką (i zwierzęcą) krwią sięga baaardzo dawnych czasów. I wiele musiało się po drodze zadziać, żebyśmy mieli możliwość oddania krwi dzisiaj.
Jak do tego doszło
W historii i kulturze krew odgrywała często pierwszoplanowe role. Krew upuszczano, składano krwawe ofiary na przebłaganie bóstw, składano obietnice krwią przypieczętowane, we krwi się kąpano i krew była wypijana.
W XVII wieku angielski lekarz William Harvey jako pierwszy naukowo opisał krążenie krwi u człowieka. Na podstawie jego badań podejmowano próby przetaczania krwi zwierzęcej chorym ludziom w celu ich wyleczenia (co kończyło się jednak ich śmiercią). Najlepiej udokumentowane jest przetoczenie ok. 300 ml krwi jagnięcia 15-letniemu chłopcu z wysoką gorączką w 1667 roku. Tej pierwszej w historii transfuzji krwi dokonał nadworny lekarz Ludwika XIV – Jean Baptiste Denis i jego asystent Paul Emmerez. Chłopiec wyzdrowiał, próbowano więc kolejnych eksperymentów z krwią, które kończyły się raczej niepowodzeniem. Ostatecznie prawie na dwa stulecia zaniechano, a w niektórych krajach nawet zabroniono, leczenia krwią.
Kolejne próby zostały podjęte dopiero w 1818 roku przez angielskiego położnika Jamesa Blundella, który ze skutecznością ok. 50% przetaczał krew po krwotokach poporodowych. Od tego czasu skuteczność zabiegów już tylko rosła. Przełomowym momentem było odkrycie w 1901 roku przez austriackiego lekarza Karla Landsteinera trzech grup krwi oraz określenie zasad bezpiecznego przetaczania krwi, za co w 1930 r. otrzymał Nagrodę Nobla.
10 lat później Karl razem z Amerykaninem Aleksandrem Wienerem “odkryli” czynnik Rh (Rhesus), a to już poskutkowało włączeniem transfuzji krwi do metod leczenia. Pierwsze banki krwi utworzone zostały przez armię brytyjską w 1916 roku, natomiast w Polsce pierwsze stacje krwiodawstwa powstały dopiero po II wojnie światowej.
Jedyne źródło krwi to drugi człowiek!
Mimo postępu nauki krwi nie jestesmy w stanie wyprodukować, jej jedynym źródłem jest drugi człowiek. Dlatego tak ważna i potrzebne jest oddawanie krwi przez osoby, które mogą to zrobić. Zwłaszcza wtedy, gdy w Regionalnym Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa brakuje grupy krwi, którą masz ty.
Jak to zrobić?
- Sprawdź na stronie RCKiK czy nie masz przeciwskazań, żeby zostać dawcą i jakie jest zapotrzebowanie na krew.
- Na dzień przed wypij 2 litry płynów i nie jedz tłustych pokarmów.
- Zjedz lekkie śniadanie i idź do RCKiK – nie musisz się umawiać, a w pracy/szkole/na studiach przysługuje Ci dzień wolny.
- Daj się zbadać, usiądź w fotelu i oddaj krew
- Odbierz swoją czekoladę i odpocznij
A poza tym musisz mieć między 18 a 65 lat, ważyć przynajmniej 50 kg, nie mieć objawów przeziębienia, nie przyjmować żadnych leków na stałe i nie być w ciąży ani 6 miesięcy po porodzie (lub innym zakończeniu ciąży). Dokładną listę dysklasyfikacji znajdziesz na stronie rządowej: https://www.gov.pl/web/nck/dyskwalifikacje
Źródła:
www.gov.pl/web/nck
Sfinansowano przez Narodowy Instytut Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego ze środków Rządowego ProgramuFundusz Inicjatyw Obywatelskich NOWEFIO na lata 2021–2030