lic.piel. Aniela Gołębiewska
Spis treści:
- Co to jest schemat ABCD w pierwszej pomocy?
- Jak ocenić stan ogólny osoby poszkodowanej za pomocą schematu ABCD i co oznaczają poszczególne litery?
- Podsumowanie: wywiad SAMPLE i ocena stanu osoby poszkodowanej ABCD
Co to jest badanie ABCD w pierwszej pomocy?
Co sprawdzać w pierwszej kolejności, gdy osoba poszkodowana jest nieprzytomna? Jak sprawdzić, czy poszkodowany oddycha?
Schemat ABCD w udzielaniu pierwszej pomocy sformułowany został zarówno dla świadków zdarzenia, jak i zespołów ratownictwa medycznego (choć ZRM będzie korzystał z jego bardziej rozbudowanej wersji). Ułatwia zapamiętanie i przypominanie sobie w odpowiednich sytuacjach najważniejszych czynności w udzielaniu pierwszej pomocy przede wszystkim w przypadku poszkodowanego nieprzytomnego.
Ważne! Na każdym etapie badania schematem ABCD możesz znaleźć jakąś nieprawidłowość. Trzeba wtedy zatrzymać się przy danej literze i rozwiązać problem, po czym wrócić do schematu badania.
Jak ocenić stan ogólny osoby poszkodowanej za pomocą schematu ABCD i co oznaczają poszczególne litery?
Za każdą literą schematu ABCD stoi konkretne słowo, które ma nam przypominać, co trzeba sprawdzić podczas oceny stanu osoby poszkodowanej.
Jak chcesz, możesz ściągnąć ściągę w PDF lub komiks w PDF w wersji do druku.
A jak AIRWAYS: drożność dróg oddechowych, czyli czy poszkodowany nie ma zamkniętych dróg oddechowych. Osoba, która mówi, ma drożne drogi oddechowe. Natomiast osoba, która ma problem z wydobyciem dźwięku, przestała kaszleć po zadławieniu lub jest nieprzytomna, będzie miała niedrożne drogi oddechowe (poszkodowanego nieprzytomnego z założenia trzeba traktować jak z niedrożnymi drogami oddechowymi).
Ważne! Jeśli drogi oddechowe nie są drożne, udrożnij je, odchylając głowę poszkodowanego do tyłu, rękoczynem czoło-żuchwa.
B jak BREATHING – oddychanie, czyli czy poszkodowany oddycha i jak oddycha. Oceń oddech przez 10 sekund za pomocą trzech zmysłów: obserwuj ruch klatki piersiowej, wyczuwaj wydech na policzku, słuchaj szmeru oddechowego. U poszkodowanego przytomnego policz ilość oddechów przez 10 sek. oraz obserwuj czy nie oddycha z wysiłkiem.
Ważne! Jeśli poszkodowany nie oddycha, rozpocznij RKO.
C jak CIRCULATION – krążenie, czyli czy nie ma zaburzeń w układzie krążenia lub widocznych krwawień. Obejrzyj czy nie ma widocznych krwawień zewnętrznych oraz oceń, czy poszkodowany nie jest blady. Na poziomie pierwszej pomocy nie ma potrzeby badać tętna. Jeśli zauważysz krwotok lub silnie krwawiącą ranę, zatamuj go, w pierwszej kolejności ręcznie, przez gazę, silnie uciskając. Następnie, jeśli masz, załóż stazę taktyczną powyżej rany lub opatrunek uciskowy na ranę.
Ważne! Jeśli, podchodząc do poszkodowanego, widzisz krwotok, jego zatamowanie staje się najważniejszym i pierwszym działaniem, jaką musisz zrobić. Wtedy niejako litera C przeskakuje przed literkę A.
D jak DISABILITY – stan neurologiczny. Oceń czy poszkodowany jest w logicznym kontakcie, czy występują jakieś zaburzenia świadomości. Jeśli poszkodowany jest nieprzytomny, to de facto dowiesz się tego już na początku. Tutaj możesz dodatkowo ocenić i doprecyzować, czy reaguje na głos, czy dopiero na bodziec bólowy. Reakcję na głos sprawdzisz, głośno mówiąc do poszkodowanego, a reakcję na ból np. uciskając motek kostkami palców, ręki zwiniętej w pięść.
I tak naprawdę teraz, gdy nie znajdziesz zaburzeń w żadnym z kroków, lub gdy uda się je Tobie rozwiązać, przechodzisz do wywiadu SAMPLE.
Ściągnij ściągę w PDF lub komiks w PDF w wersji do druku.
Podsumowanie: ocena stanu osoby poszkodowanej ABCD i wywiad SAMPLE
Ocena ABCD poszkodowanego przytomnego trwa kilka chwil i w zasadzie od razu przechodzi się do wywiadu SAMPLE. W przypadku poszkodowanych nieprzytomnych lub nieodpowiadających logicznie na pytania badanie ABCD zajmie dłużej i prawdopodobnie będzie wymagało zatrzymywania się przy kolejnych krokach (literach) i rozwiązania wybadanych problemów. A wywiad SAMPLE przeprowadzasz wtedy z rodziną lub świadkiem zdarzenia.
Zapamiętaj!
- Jeśli, podchodząc do poszkodowanego, widzisz krwotok, jego zatamowanie staje się najważniejszym i pierwszym działaniem, jakie musisz podjąć!
- Zanim rozpoczniesz wywiad SAMPLE, koniecznie oceń ogólny stan osoby poszkodowanej i podejmij niezbędne czynności ratujące życie jak tamowanie krwotoku czy RKO.
- Schemat ABCD pomaga zapamiętać najważniejsze czynności przy udzielaniu pierwszej pomocy, przede wszystkim poszkodowanym nieprzytomnym.
Zadanie publiczne „#cisneklate – ratuję życie!. Szkolenia proobronne społeczeństwa #cisnerane” sfinansowane jest ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich NOWEFIO na lata 2021-2030