rat. med. Mateusz Frąszczak
Jak przeprowadzić resuscytację krążeniowo - oddechową u niemowlaka i dziecka? Krok po kroku
Resuscytacja dziecka jest sytuacją bardzo stresującą, nawet dla doświadczonego ratownika. Dlatego zanim zaczniesz wykonywać jakiekolwiek działania postaraj się wziąć dwa głębokie oddechy i uspokoić myśli. Opanowanie stresu może być bardzo trudne do wykonania, czasem niemożliwe, dlatego pamiętaj, że zawsze możesz zadzwonić pod numer 112/999 i prosić o pomoc dyspozytora medycznego. Jest to osoba specjalnie przeszkoloną, do tego by tobie pomóc i pokierować twoimi działaniami do przybycia zespołu ratownictwa medycznego.
Spis treści:
- Bezpieczeństwo
- Sprawdzenie przytomności
- Wezwij pomoc
- Udrożnienie dróg oddechowych i ocena oddechu
- 5 oddechów ratunkowych
- Uciski klatki piersiowej
- Czy AED jest bezpieczne dla dzieci?
Bezpieczeństwo
Jak zawsze w pierwszej pomocy najważniejsze jest bezpieczeństwo. Zanim podbiegniesz do poszkodowanego zobaczyć co się z nim dzieje, rozejrzyj się dookoła czy nic ci nie zagraża. Jeżeli stwierdzisz, że coś stwarza zagrożenie dla twojego życia lub zdrowia nie musisz udzielać pomocy poszkodowanemu, nawet jeśli jest to dziecko. Dobry ratownik to żywy ratownik.
Rozglądając się dookoła zwróć uwagę na otoczenie – czy coś mogło doprowadzić do nagłego zatrzymania krążenia u dziecka np. małe elementy jak leżące klocki na podłodze.
Sprawdzenie przytomności
Jeżeli jest bezpiecznie, podejdź do poszkodowanego, najlepiej od strony nóg tak aby miał szansę Cię wcześniej zobaczyć. Chwyć dziecko za ramiona i delikatnie nim potrzaśnij, głośno pytając „Jak się czujesz? Czy coś się stało?”. Jeżeli dziecko zareaguję na wołanie lub potrząśnięcie: zacznie się ruszać, odpowie lub się rozpłacze, skontaktuj się z pogotowiem ratunkowym (numer 999) i pozostań z małym poszkodowanym do momentu przyjazdu służb ratowniczych.
Jeżeli dziecko nie reaguje na próbę nawiązania kontaktu, konieczne będzie udrożnienie dróg oddechowych i ocena oddechu.
Ważne
Jeśli to możliwe zawołaj drugą osobę do pomocy, o ile nie opóźni to podjęcia działań ratowniczych.
Wezwij pomoc
Zadzwoń pod numer 112 (lub bezpośrednio do pogotowia ratunkowego pod numer 999 w Polsce). Włącz telefon na tryb głośnomówiący i połóż obok siebie – dyspozytor numeru alarmowego jest wyszkolony, żeby pokierować twoimi działaniami ratunkowymi.
Jeśli nie masz przy sobie telefonu prowadź resuscytację przez 1 minutę (przeczytaj opis krok po kroku niżej) a następnie udaj się po pomoc.
Udrożnienie dróg oddechowych i ocena oddechu
W pierwszej kolejności udrożnij drogi oddechowe.
- Ułóż poszkodowanego na plecach na twardym podłożu
- Umieść jedną rękę na czole dziecka, palec (palce) drugiej ręki umieść na żuchwie po brodą poszkodowanego i odchyl jego głowę delikatnie do tyłu. U niemowląt zapewnij neutralną pozycję głowy.
- Utrzymując drożność dróg oddechowych, pochyl swoją głowę nad głową dziecka i sprawdź czy oddycha przez: wzrok – czy unosi się klatka piersiowa?, słuch – czy słyszę, że poszkodowany oddycha?, czucie – czy wyczuwasz na swoim policzku oddech?
Oddech oceniamy przez 10 sekund.
Jeśli przez te 10 sekund stwierdzisz, że oddech jest prawidłowy, utrzymaj drożność dróg oddechowych i sprawdzaj oddech co 1 minutę do momentu przyjazdu służb ratunkowych.
Jeżeli stwierdzisz brak oddechu lub oddech nieprawidłowy (jeżeli masz wątpliwości czy oddech jest prawidłowy czy nie, uznaj go za nieprawidłowy) przejdź resuscytacji krążeniowo-oddechowej, czyli w pierwszej kolejności w przypadku dzieci – do oddechów ratowniczych.
5 oddechów ratunkowych
Po udrożnieniu dróg oddechowych i sprawdzeniu oddechu, jeżeli są widoczne jakieś ciała obce i jesteś pewien, że dasz radę je wyjąć – wyjmij je.
Następnie przejdź do wykonania 5 oddechów – to jest właśnie ten krok, który jest inny niż w resuscytacji krążeniowo-oddechowej u dorosłych. Z czego to wynika? Dzieci są bardziej podatne na problemy z oddychaniem niż dorośli – najczęstszą przyczyną nagłego zatrzymania krążenia u dzieci jest niedrożność oddechowa, a w konsekwencji niedotlenienie i zatrzymanie krążenia.
Wykonaj 5 oddechów ratowniczych u dzieci:
- U niemowląt obejmij swoimi ustami ich usta i nos, u większych dzieci tylko ich usta a nos zaciścnij palcami ręki położonej na czole.
- Wykonaj pięć prób oddechów ratowniczych
- Wdmuchuj powietrze przez usta dziecka do momentu widocznego uniesienia się klatki piersiowej.
- Nawet jeśli nie wszystkie oddechy ratownicze Ci wyjdą, nie podejmuj więcej niż 5 prób!
- Po wykonaniu 5 oddechów ratowniczych należy ponownie udrożnić drogi oddechowe i przez 10 sekund sprawdzić czy u dziecka wrócił prawidłowy oddech.
Uciski klatki piersiowej
Jeżeli po 5 oddechach ratunkowych dziecko nie zaczęło oddychać, jak najszybciej przechodzimy do uciśnięć klatki piersiowej.
- Upewnij się, że poszkodowany leży na twardej powierzchni i uklęknij obok
- Umieść dwa kciuki/palec wskazujący i środkowy jednej ręki (u niemowląt) lub swoją dłoń/dwie dłonie (u dzieci) na środku klatki piersiowej (dolna część mostka)
- Uciskaj klatkę na głębokość 1/3 klatki piersiowej (ok. 5 cm) z częstotliwością 100-120 razy na minutę.
- Pamiętaj aby po każdym uciśnięciu zwolnić nacisk, nie tracąc kontaktu dłoni z klatką piersiową
- Uciskaj w schemacie 30:2, czyli piętnaście uciśnięć klatki piersiowej do 2 oddechów ratunkowych (lub 15:2 jeśli jesteś przeszkolony w udzielaniu pierwszej pomocy u dzieci).
Jeśli nie masz przy sobie telefonu prowadź resuscytację przez 1 minutę a następnie udaj się po pomoc.
Czy AED jest bezpieczne dla dzieci?
Jak najbardziej! Jeżeli w pobliżu dostępne jest AED (Automatyczny defibrylator zewnętrzny) należy go użyć. U małych dzieci konieczne może być włączenie na AED trybu pediatrycznego przez naciśnięcie specjalnego guzika lub włożenie specjalnego klucza z zestawu w celu zmniejszenia energii wyładowania.
Jeżeli dysponujesz tylko AED dla dorosłych również należy go użyć nawet jeśli poszkodowanym jest dziecko.
źródła:
Europejska rada Resuscytacji i Polska Rada Resuscytacji, Wytyczne resuscytacji 2021: Zabiegi Resuscytacyjne u Dzieci rozdz. 10 Kraków 2021
Medycyna Praktyczna – Postępowanie w stanach nagłych u dzieci M. Gruba; J. Gucwy
Zadanie publiczne „#cisneklate – ratuję życie!. Szkolenia proobronne społeczeństwa #cisnerane” sfinansowane jest ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich NOWEFIO na lata 2021-2030