lic.piel. Aniela Gołębiewska
Oparzenia: pierwsza pomoc i co warto mieć w domowej apteczce
Oparzenie należy do dość częstych urazów, dlatego warto wiedzieć co zrobić w przypadku oparzenia oraz co warto miec w apteczce.
Do oparzenia dochodzi przy uszkodzeniu skóry przez wysoką temperaturę, substancję chemiczną lub prąd. Im bardziej została zniszczona skóra, tym bardziej poważne oparzenie. Wyróżnia się IV stopnie oparzeń, ale w pierwszej pomocy istotne jest tylko z jakim oparzeniem musisz udać się po pomoc medyczną. Nie musisz pamiętać czym różnią się kolejne stopnie od siebie, dlatego nie będę ich tutaj opisywać.
Spis treści:
- Co zrobić w przypadku oparzenia?
- Jaki opatrunek założyć na oparzenie?
- Kiedy jechać z oparzeniem do szpitala?
Co zrobić w przypadku oparzenia?
Jak to w pierwszej pomocy często bywa, najwazniejsze są szybka reakcja oraz zachowanie spokoju.
Jak zachować się w przypadku oparzenia:
- Schładzaj natychmiast powierzchnię oparzenia pod BIEŻĄCĄ wodą. Najlepiej przez 20 min. Woda powinna być LETNIA, nigdy nie zimna.
- Jak najszybciej, ale delikatnie zdejmij ubranie polane wrzątkiem/olejem, spalone. Jeśli ubranie zdąży „wtopić się” lub przykleić do skóry, zostaw je tam gdzie było i nie odrywaj na siłę. Polewaj wodą przez ubranie.
- Z oparzonej ręki jak najszybciej zdejmij biżuterię i zegarek. Ręka spuchnie i potem jedyną opcją będzie rozcięcie tego co było na rękach.
- Unikaj wychłodzenia poszkodowanego. Zadbaj o okrycie go, unikając możliwie miejsc oparzonych. Schładzaj lokalnie, nie globalnie. Zwłaszcza osoby starsze i dzieci, zwłaszcza przy rozległych oparzeniach.
- Jak boli to jak najbardziej możesz podać coś przeciwbólowego, zgodnie z dawkowaniem na ulotce/opakowaniu. Najlepiej coś co poszkodowany stosował do tej pory. Ważne, żeby poszkodowany był w pełni przytomny.
Warto wiedzieć
Jeżeli oparzona jest duża powierzchnia jak najbardziej można poszkodowanego umieścić pod prysznicem, zamiast kombinować w umywalce.
Przy dużych powierzchniach oparzenia trzeba uważać, żeby nie wychłodzić poszkodowanego. Dlatego najlepiej robić przerwy w chłodzeniu.
Jaki opatrunek założyć na oparzenie?
Po schłodzeniu (przez 20 min) i zdjęciu z oparzenia ubrań bądź biżuterii, przydało by się to nasze oparzenie ubrać, jak na każda ranę przystało. Do zaprojektowania pięknego opatrunku na oparzenie poleca się:
- Folię spożywczą, folię typu strech. Należy oderwać pierwsze 10 cm, a potem owinąć oparzenie folią. Zabezpiecza przed zabrudzeniem, nie przykleja się do rany, wszytsko widać, zapobiega utracie wody z organizmu i jest jak najbardziej polecna przez ekspertów ERC.
- Suchą jałową gazę. Należy ją przymocować delikatnie, np. zwykłym bandaże dzianym. Nie wolno ściskać oparzenia.
- Opatrunek hydrożelowy np. Aqua-gel. Opatrunek jest jak żelek. Połóż go na ranie. Przykryj jałową gazą i przymocuj bandażem dzianym (delikatnie, nie uciskając) lub plastrem bez gazy.
Absolutnie nie wolno miejsca oparzenia (na etapie pierwszej pomocy):
- Smarować kremami, masłem, śmietaną czy co tam jeszcze przyjdzie do głowy
- Dezynfekować oparzenia i zdzierać bąbli
- Zastępować chłodzenie letnią wodę pianką typu panthenol
Kiedy jechać z oparzeniem do szpitala?
Nie każde oparzenie będzie potrzebowało oczu medyka, żeby się zagoić. W wielu przypadkach wystarczy czas lub całus od mamy lub taty. A te pozostałe, w których najlepsze starania rodzica trzeba będzie wesprzeć specjalistyczną wiedzą wymieniamy poniżej i podpowiadamy z czym do kogo.
Dzwoń na 999/112, gdy występuje jedno z poniższych, albo wszystkie na raz:
- oparzenie jest duże
- oparzenie jest bardzo bolesne
- oparzenie obejmuje twarz i/lub krocze
- poszkodowany zaczyna tracić przytomność
Szczególnej troski i uwagi wymagają osoby starsze (>60 lat) i dzieci (<5 lat)
Jedź do szpitala, jeśli jest możliwy własny transport, gdy:
- oparzenie jest duże i głębokie (większe niż dłoń poszkodowanego), pojawiają się bąble
- oparzenie jest bardzo bolesne
- skóra jest zwęglona
- oparzenie obejmuje twarz, krocze
- oparzenie jest spowodowane chemikaliami albo prądem elektrycznym
Idź do przychodni, gdy:
- oparzenie jest mniejsze i nie tak bolesne
- oparzenie Cię niepokoi i chcesz upewnić się czy wszystko gra
- Schładzaj oparzenie BIEŻĄCĄ, LETNIĄ wodą przez minimum 20 min.
- Zdejmij spalone/przesiąknięte wrzątkiem ubranie, zdejmij biżuterię i zegarek z oparzonej dłoni jak najszybciej
- Oparzenie owiń folią spożywczą lub przykryj gazą i delikatnie zabandażuj. Nie dezynfekuj, nie smaruj maściami.
- Zadbaj o to, żeby nie wychłodzić poszkodowanego, okryj go. Schładzaj tylko lokalnie oparzenie.
- Jak oparzenie bardzo boli, jak najbardziej możesz podać coś przeciwbólowego, najlepiej to co poszkodowany już wcześniej przyjmował.
- Do szpitala udaj się gdy oparzenie jest duże, bardzo bolesna, dotyczy twarzy i/lub krocza.
- Każde inne oparzenie, jeśli niepokoi możesz skonsultować z lekarzem pierwszego kontaktu w przychodni.
źródła:
Wytyczne ERC 2021
prehospitalBlog
Zadanie publiczne „#cisneklate – ratuję życie!. Szkolenia proobronne społeczeństwa #cisnerane” sfinansowane jest ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich NOWEFIO na lata 2021-2030