lic.piel. Aniela Gołębiewska

Oparzenia: pierwsza pomoc i co warto mieć w domowej apteczce

Oparzenie należy do dość częstych urazów, dlatego warto wiedzieć co zrobić w przypadku oparzenia oraz co warto miec w apteczce. 

Do oparzenia dochodzi przy uszkodzeniu skóry przez wysoką temperaturę, substancję chemiczną lub prąd. Im bardziej została zniszczona skóra, tym bardziej poważne oparzenie. Wyróżnia się IV stopnie oparzeń, ale w pierwszej pomocy istotne jest tylko z jakim oparzeniem musisz udać się po pomoc medyczną. Nie musisz pamiętać czym różnią się kolejne stopnie od siebie, dlatego nie będę ich tutaj opisywać.

Spis treści:

  1. Co zrobić w przypadku oparzenia?
  2. Jaki opatrunek założyć na oparzenie?
  3. Kiedy jechać z oparzeniem do szpitala?

Co zrobić w przypadku oparzenia?

Jak to w pierwszej pomocy często bywa, najwazniejsze są szybka reakcja oraz zachowanie spokoju. 

Jak zachować się w przypadku oparzenia:

  1. Schładzaj natychmiast powierzchnię oparzenia pod BIEŻĄCĄ wodą. Najlepiej przez 20 min. Woda powinna być LETNIA, nigdy nie zimna. 
  2. Jak najszybciej, ale delikatnie zdejmij ubranie polane wrzątkiem/olejem, spalone. Jeśli ubranie zdąży „wtopić się” lub przykleić do skóry, zostaw je tam gdzie było i nie odrywaj na siłę. Polewaj wodą przez ubranie.
  3. Z oparzonej ręki jak najszybciej zdejmij biżuterię i zegarek. Ręka spuchnie i potem jedyną opcją będzie rozcięcie tego co było na rękach. 
  4. Unikaj wychłodzenia poszkodowanego. Zadbaj o okrycie go, unikając możliwie miejsc oparzonych. Schładzaj lokalnie, nie globalnie. Zwłaszcza osoby starsze i dzieci, zwłaszcza przy rozległych oparzeniach. 
  5. Jak boli to jak najbardziej możesz podać coś przeciwbólowego, zgodnie z dawkowaniem na ulotce/opakowaniu. Najlepiej coś co poszkodowany stosował do tej pory. Ważne, żeby poszkodowany był w pełni przytomny.

Warto wiedzieć

Jeżeli oparzona jest duża powierzchnia jak najbardziej można poszkodowanego umieścić pod prysznicem, zamiast kombinować w umywalce.
Przy dużych powierzchniach oparzenia trzeba uważać, żeby nie wychłodzić poszkodowanego. Dlatego najlepiej robić przerwy w chłodzeniu.

Jaki opatrunek założyć na oparzenie?

Po schłodzeniu (przez 20 min) i zdjęciu z oparzenia ubrań bądź biżuterii, przydało by się to nasze oparzenie ubrać, jak na każda ranę przystało. Do zaprojektowania pięknego opatrunku na oparzenie poleca się: 

  1. Folię spożywczą, folię typu strech. Należy oderwać pierwsze 10 cm, a potem owinąć oparzenie folią. Zabezpiecza przed zabrudzeniem, nie przykleja się do rany, wszytsko widać, zapobiega utracie wody z organizmu i jest jak najbardziej polecna przez ekspertów ERC.
  2. Suchą jałową gazę. Należy ją przymocować delikatnie, np. zwykłym bandaże dzianym. Nie wolno ściskać oparzenia.
  3. Opatrunek hydrożelowy np. Aqua-gel. Opatrunek jest jak żelek. Połóż go na ranie. Przykryj jałową gazą i przymocuj bandażem dzianym (delikatnie, nie uciskając) lub plastrem bez gazy.
Właśnie w te opatrunki warto zaopatrzyć się zawczasu – być może później podziękujesz swojej zapobiegawczości! Kup kilka opatrunków hydrożelowych w różnych rozmiarach.

Absolutnie nie wolno miejsca oparzenia (na etapie pierwszej pomocy):

  • Smarować kremami, masłem, śmietaną czy co tam jeszcze przyjdzie do głowy
  • Dezynfekować oparzenia i zdzierać bąbli
  • Zastępować chłodzenie letnią wodę pianką typu panthenol

Kiedy jechać z oparzeniem do szpitala?

Nie każde oparzenie będzie potrzebowało oczu medyka, żeby się zagoić. W wielu przypadkach wystarczy czas lub całus od mamy lub taty. A te pozostałe, w których najlepsze starania rodzica trzeba będzie wesprzeć specjalistyczną wiedzą wymieniamy poniżej i podpowiadamy z czym do kogo. 

Dzwoń na 999/112, gdy występuje jedno z poniższych, albo wszystkie na raz: 

  • oparzenie jest duże 
  • oparzenie jest bardzo bolesne 
  • oparzenie obejmuje twarz i/lub krocze 
  • poszkodowany zaczyna tracić przytomność 

Szczególnej troski i uwagi wymagają osoby starsze (>60 lat) i dzieci (<5 lat) 

Jedź do szpitala, jeśli jest możliwy własny transport, gdy: 

  • oparzenie jest duże i głębokie (większe niż dłoń poszkodowanego), pojawiają się bąble 
  • oparzenie jest bardzo bolesne 
  • skóra jest zwęglona 
  • oparzenie obejmuje twarz, krocze 
  • oparzenie jest spowodowane chemikaliami albo prądem elektrycznym 

Idź do przychodni, gdy: 

  • oparzenie jest mniejsze i nie tak bolesne 
  • oparzenie Cię niepokoi i chcesz upewnić się czy wszystko gra
Szybkie podsumowanie: jak poradzić sobie z oparzeniem w 8 krokach?
  1. Schładzaj oparzenie BIEŻĄCĄ, LETNIĄ wodą przez minimum 20 min.
  2. Zdejmij spalone/przesiąknięte wrzątkiem ubranie, zdejmij biżuterię i zegarek z oparzonej dłoni jak najszybciej
  3. Oparzenie owiń folią spożywczą lub przykryj gazą i delikatnie zabandażuj. Nie dezynfekuj, nie smaruj maściami.
  4. Zadbaj o to, żeby nie wychłodzić poszkodowanego, okryj go. Schładzaj tylko lokalnie oparzenie.
  5. Jak oparzenie bardzo boli, jak najbardziej możesz podać coś przeciwbólowego, najlepiej to co poszkodowany już wcześniej przyjmował.
  6. Do szpitala udaj się gdy oparzenie jest duże, bardzo bolesna, dotyczy twarzy i/lub krocza.
  7. Każde inne oparzenie, jeśli niepokoi możesz skonsultować z lekarzem pierwszego kontaktu w przychodni.

źródła:

Wytyczne ERC 2021

prehospitalBlog

Zadanie publiczne „#cisneklate – ratuję życie!. Szkolenia proobronne społeczeństwa #cisnerane” sfinansowane jest ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich NOWEFIO na lata 2021-2030